امسال دومین سالی بود که توی چلنج سالیانه کتاب گودریدز شرکت میکردم. به این شکل که اول هر سال یه هدفی تعیین میکنی و سعی میکنی بهش برسی. زیاد با معیار این هدف راحت نیستم ، تعداد کتاب احتمالا بدترین معیاریه که میتونی هدف قرار بدی ولی خب حداقل میتونه بهانه ای بشه که اخر هر سال برگردم ببینم چیا خوندم.
میخوام چند تا کتابی که بنظرم ارزش خوندن دارن رو بگم شاید دوست داشته باشید بخونید.
شعر
امسال خیلی بیشتر از سالهای قبل شعر خوندم. برام تجربه جدیدی بود چون قبلا زیاد باهاش میونه خوبی نداشتم چند تا مجموعه ای که خیلی بهم چسبید به ترتیب اینان:
- آدم ها روی پل | شیمبوریسکا
شیمبوریسکا شاعریه که خیلی دوسش دارم چون دوست نزدیکی بهم معرفی کرده. نگاه شیمبوریسکا به جهان در عین سادگی پیچیدگی های مهمی رو نشون میده . انگار همیشه ذهنش مثل یک کودک مونده. قبلا یک شعر ازش رو پست کردم اگه دوست داشتید بخونید. از شیمبوریسکا مجموعه “هیچ چیز دوبار اتفاق نمی افتد” رو هم دوست داشتم.
- چیدن سپیده دم | مارگارت بیکل
این در واقع یه مجموعه شعر کوتاه از بیکله که شاملو ترجمه کرده و خودش هم با صدای خودش خونده. میتونید از این لینک بشنوید و بخونید من خیلی این شعر رو دوست داشتم.
ساده است نوازش سگی ولگرد. شاهدِ آن بودن که چگونه زیر غلتکی می‌رود و گفتن که: «سگ من نبود.» ساده است ستایش گلی، چیدنش، و از یاد بردن که گلدان را آب باید داد. ساده است بهره‌جویی از انسانی؛ دوست داشتنش بی‌احساس عشقی؛ او را به خود وانهادن و گفتن که: «دیگر نمی‌شناسمش.» ساده است لغزش‌های خود را شناختن؛ با دیگران زیستن به حسابِ ایشان و گفتن که: «من اینچنین‌ا‌م.» ساده است که چگونه می‌زییم. باری، زیستن سخت ساده است و پیچیده نیز هم.
- سه گانه خاورمیانه | گروس عبدالملکیان
از شعرای معاصر ایرانی خیلی کم خوندم ولی این کتاب شعر رو تا حدی دوست داشتم . خواستم یک کتاب شعر هم از ایرانی های معاصر توی لیست باشه
رمان
- جنگ و صلح | تالستوی
قبلا راجع به این کتاب نوشتم که میتونید تو این پست بخونید. بنطرم اگر علاقه به ادبیات روسیه و داستان های بلند دارید از دستش ندید چون تجربه ای خواهد بود که بشدت دلتنگش میشید. توی پستی که براش نوشتم چند تا نکته که کمکم کرد بیشتر از داستان لذت ببرم رو نوشتم اگر قصد دارید توی این دنیای بزرگ تالستوی غرق بشید خوندنش خالی از لطف نیست.
- قلب سگی و یادداشت های یک پزشک جوان | میخائیل بولگاکف
قبلا راجع به یادداشت های یک پزشک جوان تو این پست نوشتم. قلب سگی کتاب دیگه ای از همون نویسنده است راجع به یک سگ که انسان میشه. کتاب درونمایه سیاسی داره. نوشته زیر ریویو (نسخه سانسور شده من توی گودریدز برای این کتابه :
بولگاکف اینبار رمان
قلم بولگاکف
من فعلا به معیار های مشخصی برای ارزیابی قلم یه نویسنده نرسیدم.
قطعا یه چیزایی دارم که باهاش ارزیابی کنم ولی اونقدری برام مشخص نیست چیه ولی وقتی این رمان رو خوندم کیفیت رو احساس میکردم. اینکه چقدر حرف ها و اتفاقات با فکر چیده شده و محتوای کلی کتاب هم منو یاد مسخ انداخت گرچه خیلی فرق دارن و کافکا مسخ شدگی (کلمه مناسبی ندارم شاید مصدر انگلیسیش مفهوم رو بهتر برسونه) رو شاعرانه تر بیان میکرد و بولگاکف ازش به عنوان یه گفتمان سیاسی بهره برده.محتوای رمان
داستان راجع به یک پزشکیه که قصد داره انسان ها رو جوان کنه و یه ازمایشاتی در این باره میکنه که یه سگ تبدیل میشه به شمایل یه انسان.
توصیفاتی که از عمل جراحی ها و اتفاقات توی اتاق عمل میکنه برام خیلی ملموس بود به طوری که منم دچار هیجان شده بودم.فضای روسیه (پاسورت)
برای بار چندم برام معلوم شد هر چی که میخونی هرچند که خوب نباشه یبار بدردت میخوره. من کتاب شوروی ضد شوروی رو خوندم و واقعیت زیاد خوشم نیومد ولی بدردم خورد و تصوراتی از فضای اون روسیه رو داشتم . از خانه های اشتراکی گرفته تا خفقان سیاسی و فشار های نهاد های وابسته به دولت.
در یه جایی از داستان میگه: “متاسفم پرفسور ولی حق با همشهری شاریکوف است. حق دارد در گفتگویی که در مورد اوست بخصوص وقتی که پای اوراق هویتش در میان باشد شرکت کند.اوراق هویت در این دنیا مهم تر از همه چیز است”
این جمله برای کسی که از فضای اون روسیه خبر نداشته باشد شاید انچنان جنبه طنز خودش رو نرسونه
یه شعر از مایاکوفسکی :
“از جیب شلوار پاچه گشادم بیرون میکشم
بارنامه محموله ارزشمندم را
بخوانید آن را به حال من غبطه خورید
من تبعه اتحاد شوروی هستم”
برای بهتر فهمیدن اهمیت برگه هویت به چند قسمت کتاب شوروی ضد شوروی برمیگردیم
یه جایی رابینوویچ رو میگیرن و فکر میکنن تبعه شورویه در حالی که پاسپورت خارجی داشت در اون موقع . میگیرن و باهاش بد رفتار میکنن وقتی میفهمن نیست بهش میگن:”خیلی خیلی متاسفم مستر رابینوویچ یک اشتباهی شده ما فکر میکردیم شما یکی از رابینوویچ های خودمان هستید”فضای روسیه(آپارتمان ها)
بخش هایی از کتاب راجع به این آپارتمان هاست . مسئله سکونت یکی دیگه از طنز های تلخ شورویه. خرید خونه برای افراد یه کار بسیار سخته و اکثرا تو خونه های اشتراکی زندگی میکنن. و این مسئله بارها دستمایه شوخی بولگاکف میشه جایی که سگ انسان شده برای خودش حق خونه میگیره و 12 متر از خونه پرفسور رو اشغال میکنه. قضیه جایی جالب میشه که به پس استعاره این سگ مسخ شده برمیگردیم و بولگاکف رو میبینیم که داره با انقلاب مخالفت میکنه. .
باز از شوروی ضد شوروی نقل میکنم:
“دولت چنین حساب کرده که هر فرد در مسکو به 12 متر مربع فضا نیاز دارد و کمیته های اجرایی در مناطق موظفند بررسی کنند که کسی فضای بیشتری نصیبش نشود.”نقل قول هایی از کتاب
“دیگر از آب گرم کن حرف نمی‌زنم آشکارا قاعده این است که وقتی انقلابی به پا شد دیگر احتیاجی به روشن کردن آبگرمکن نیست. از شما می‌پرسم وقتی این اوضاع به راه افتاد چرا هر کس و ناکسی باید یکهو با گالش‌های کثیف و چکمه‌های نمد پوش شروع کنه به بالا و پایین رفتن از پلکان مرمری؟چرا باید کفشها را با چند تا قفل و کلید قایم کنیم؟ و سربازی بگذاریم که نگهبانی بدهد تا کسی آنها را ندزد؟چرا فرش جلوی خانه را برداشته اند؟ آیا مارکس ممنوع کرده که کسی پلکان جلوی خانه‌اش را مفروش کند؟ آیا کارل مارکس می‌گوید که در جلوی ساختمان شماره 2 کالاف در خیابان پرسیس تیک‌ها باید تخته شود تا مراجعین دورش بزنند و از نظر در عقب وارد شوند؟ این کار چه فایده‌ای به حال کسی دارد چرا پرولترها به جای آنکه پلکان را کثیف کنند گالش‌ها “را در طبقه‌ی اول از پای خود در نمی‌آورند
“مردک متوجه نیست که شاریکوف بیشتر از من برای خودش خطرناک است. حالا هر کاری از دستش بر میآید میکند تا آن را علیه من تحریک کند و نمیفهمد که اگر کسی به نوبه خود شاریکوف را تحریک کند به زودی جز مشتی پوست و استخوان از اشنودر باقی نخواهد ماند”
“نکته هولناک این وضعیت این است که حالا دل آدمی دارد نه دل سگ . و دلش فاسدترین دل آفرینش است”
- مرگ در ونیز | توماس مان
مرگ در ونیز و زندگی ایوان ایلیچ رو از برخی نقطه نظر ها خیلی شبیه میبینم و واسم هر دو یاداور تاثیر احساس نزدیکی مرگ بر جهان بینی افراده.یکی دیگه از کتاب هایی که راجع به مرگ و تاثیرش بر جهان بینی افراده کتاب “مرگ با تشریفات پزشکی” اثر آتول گواندیه. از روی این داستان فیلم خیلی خوبی هم ساخته شده ولی کتابش یه حس متفاوتی داره.
کتاب های Non-fiction
بخش Non-fiction خودش میتونه به چندین زیر مجموعه تقسیم بشه ولی دارم سعی میکنم کتاب های کمتری رو بگم پس این بخش به ترتیب نیست.
راجع به سه کتاب : زندگی 3.0 ، گوریل نامرئی و ناشناخته قبلا پست نوشتم پس دیگه اسمی ازشون نمیبرم.
- آیشمن در اورشلیم و آزادی آزاد بودن | هانا ارنت
راجع به هانا ارنت دارم یه پست مجزا مینویسم و احتمالا تو همین یه هفته اینده تمومش کنم پس بعدا اون پست رو لینک میکنم اینجا. ولی بخوام یه توضیح مختصری بدم هانا ارنت تو کتاب اول سعی میکنه راجع به این توضیح بده که چطور افراد عادی میتونن فجایع بسیار بزرگی رو رقم بزنن بدون اینکه خودشون شرور باشن . کتاب دوم چند مقاله از ارنته که راجع به آزادی و انقلاب و منشا های اون ها حرف میزنه. از تاثیر استعمار بر انقلاب های کشور های دیگه و چند تا سوال دیگه.
- خودشناسی | آلن دو باتن
من یه گارد بی خودی جلوی این سبک کتاب ها داشتم و کمی هم دارم ولی کمکی که این کتاب در درک بهتر احساساتم داشت رو نمیتونم نادیده بگیرم و احتمالا گارد من اشتباه بوده. آلن دو باتن تو این کتاب به این اشاره میکنه که هر احساسی هر قدر مبهم منشا های غیر مبهمی داره و در صورتی که ما بتونیم بهتر اون منشا ها رو پیدا کنیم کمک خیلی بزرگی میکنه به خودشناسی و در نتیجه حل مشکلاتمون. کتاب خیلی کوتاهه ولی بدون حل تمرین هاش زیاد کاربردی نیست پس توصیه میکنم اگه دوس داشتید با حوصله بخونید.
- مبانی اسطوره شناسی | عباس مخبر
اگه از دنبال کننده های کتاب های اسطوره شناسی باشید احتمالا اسم عباس مخبر رو به عنوان مترجم دیدید. اقای مخبر تو این کتاب راجع به فلسفه اسطوره شناسی و نظریات راجع بهش صحبت میکنه و در ادامه نظریات 5 اسطوره شناس سر شناس رو به اختصار توضیح میده. هدف خودم از خوندنش سینما و درک بهتر سینما بوده. در ادمه خودم قصد دارم کتاب “اسطوره و سینما” اثر استورات ویتیلا رو بخونم. پس اگه به سینما و ساختار های اسطوره ای دخیل در سینما علاقه دارید کتاب مناسبی واستون خواهد بود.
- Haruki Murakami | what i talk about when i talk about running
من خیلی موراکامی رو دوس دارم اگه نمیخواستم گلچین کنم دوس داشتم تمام کتاب هایی که ازش خوندم توی لیست باشه ولی خب این کتابش بنظرم میتونه دریچه خوبی برای علاقه مند شدن به موراکامی باشه. البته این کتاب یه تیغ دو لبه س برای افرادی که به ورزش ها و کار های استقامتی علاقه دارن خیلی لذت بخش و برای بقیه احتمالا بی معنی باشه. موراکامی به قلم یک نویسنده قهار راجع به علاقش به دویدن مینویسه و تجربه هاش از ماراتن هایی که داشته. موراکامی علاوه بر نویسنده بودن یک دونده ماراتن هم هست و حرفاش درباره دویدن حداقل برای من خیلی جذابه. اگه دویدن رو دوس دارین توصیه میکنم بخونید یا حداقل قبل از خوندنش یه دوی استقامت امتحان کنید.
- چرا ملت ها شکست میخورند و راه باریک آزادی | دارون عجم اوغلی و جیمز.ای رابینسون
فک کنم با وضعیت شهریور سال پیش و کلا شرایط زندگی در ایران یک کنجکاوی راجع به مسائل سیاسی به وجود اومده و برای من هم پیش اومد. من قلم عجم اوغلی رو خیلی دوس دارم خیلی ساده و سلیس حرف میزنه در عین حال نکات مهمی رو میگه . توی کتاب اول راجع به نهاد ها صحبت میکنه و سعی میکنه نظریات مختلف راجع به سوال مطرح شده رو بررسی کنه و نشون بده که نا کاملا و در ادامه نظریه خودش رو ارائه میده. راجع به کتاب دوم توی این پست نوشتم.
اتمام
یه سری کتاب هم بودن که خوشم اومد ولی بنظرم جای تاکید بیشتر ندارن پس یه تعداد کتاب هم سعی میکنم تو چند تا کلمه خلاصش کنم اگه دوست داشتید موضوعشو راجع بهش تحقیق کنید:
- از کاپ تا کیپ | رضا پاکروان : یه سفرنامه جذاب دوچرخه ای . از شمالی ترین نقطه اروپا تا جنوبی ترین نقطه افریقا
- White Coat, Black Hat : کتاب راجع به نقاط تاریک صنعت پزشکیه . قبلا یه پست راجع بهش نوشتم.
- سرشت و سرنوشت | مونیکا مورر : اگه به سینمای کیشلوفسکی علاقه دارید کتاب جالبیه راجع به فیلم هاش
- یکی درباره دیگری | کریگ براون : راجع به دیدار های تاریخی افراد سرشناس تاریخ
- Voices from Chernobyl : راجع به نامه ها و مصاحبه هایی از قربانیان چرنوبیل
- جسد | مری روچ : یک کتاب راجع به اجساد و کاربرد های پژوهشی اجساد